Opiekunki i opiekunowie osób starszych, którzy w dniu 15 października br. przebywać będą na terenie Republiki Federalnej Niemiec mogą (a nawet powinni!) głosować w zarządzonych na ten dzień wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Jak się do tego przygotować, aby wszystko poszło gładko? Objaśniamy.
Zacznijmy od podstaw. Prawo do głosowania w wyborach do Sejmu i Senatu RP przysługuje każdemu obywatelowi Rzeczypospolitej Polskiej, który:
Każda taka osoba powinna być ujęta w spisie wyborców i może być ujęta tylko w jednym spisie wyborców. Jeśli w zbliżających się wyborach chcesz głosować za granicą, są na to dwa sposoby.
Pierwszy z nich to głosowanie na podstawie zaświadczenia o prawie do głosowania. Sposób ten dotyczy osób, które stale zamieszkują w Polsce, ale zamierzają głosować za granicą. Wyborca posiadający takie zaświadczenie może oddać swój głos w dowolnym obwodzie głosowania – w kraju, za granicą lub na polskim statku morskim.
Aby uzyskać takie zaświadczenie, wyborca złożyć musi wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania. Składa się go w dowolnie wybranym urzędzie gminy, można to zrobić nie wcześniej niż 1 września 2023 roku i nie później niż 12 października 2023 roku. Wniosek należy złożyć w formie pisemnej, musi on być własnoręcznie podpisany.
Wydawane na podstawie wniosku zaświadczenie o prawie do głosowania wyborca odbiera osobiście (kwitując odbiór) lub do odbioru może upoważnić inną osobę. Upoważnienie musi być sporządzone na piśmie i zawierać zarówno informacje o osobie, która chce uzyskać zaświadczenie (imię lub imiona, nazwisko, numer PESEL, adres zamieszkania oraz informację, w jakich wyborach wyborca jest uprawiony do głosowania), jak i o osobie upoważnionej do odbioru zaświadczenia.
Zaświadczenie o prawie do głosowania odbiera się w tym urzędzie gminy, w którym został złożony wniosek.
Jeśli uzyskamy zaświadczenie o prawie do głosowania nie możemy go zgubić! To bardzo ważne, gdyż wyborca posiadający zaświadczenie zostanie z urzędu skreślony ze spisu wyborców w swoim stałym miejscu zamieszkania, a zaświadczenie wydać można tylko raz. Tym samym, bez zaświadczenia, nie będziemy mogli głosować w ogóle.
Drugi sposób na oddanie swojego głosu w wyborach zarządzonych na 15 października tego toku to głosowanie na podstawie naszego wniosku o ujęcie w spisie wyborców za granicą – spis taki sporządza konsul. Ten sposób głosowania dotyczy osób:
Aby głosować trzeba złożyć – na ręce właściwego konsula – wniosek o ujęcie w spisie wyborców w obwodzie głosowania utworzonym za granicą. Niestety ze złożeniem takiego wniosku trzeba jeszcze chwilę poczekać, gdyż zagraniczne obwody głosowania nie zostały jeszcze utworzone, co powinno się odbyć w drodze rozporządzenia Ministra Spraw Zagranicznych. Lista obwodów powinna być znana we wrześniu i będzie dostępna m.in. na stronie internetowej Państwowej Komisji Wyborczej (www.pkw.gov.pl).
Wniosek o ujęcie w spisie wyborców należy złożyć najpóźniej w 5-tym dniu przed dniem wyborów, tj. do dnia 10 października 2023 roku:
Wniosek o ujęcie w spisie wyborców musi zawierać:
Na terenie Niemiec działają trzy polskie konsulaty oraz ambasada (realizująca także obowiązki konsularne). Są to: Ambasada RP w Berlinie, Konsulat Generalny RP w Hamburgu, Konsulat Generalny RP w Kolonii oraz Konsulat Generalny RP w Monachium. Składając wniosek o ujęcie w spisie wyborców należy pamiętać, że konsulowie przestrzegają swojej właściwości terytorialnej, o której w przypadku wyborów decyduje miejsce pobytu w Niemczech. Poniżej znajdziesz informację o właściwościach terytorialnych placówek:
W przypadku osób pracujących w opiece w Niemczech czasem trudno przewidzieć, czy na pewno w dniu 15 października br. przebywać będzie się na obszarze Republiki Federalnej Niemiec i do tego w konkretnym landzie.
Z tego powodu praktyczniejsze wydaje się skorzystanie z pierwszego sposobu głosowania – czyli z uzyskania zaświadczenia o prawie do głosowania. Jeśli jednak opiekun czy opiekunka dopisał się do spisu wyborców sporządzonego przez konsula, nic straconego!
Wyborca taki może bowiem otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania wydawane przez konsula, na podstawie którego może głosować w dowolnym obwodzie głosowania, zarówno w Polsce, jak i za granicą lub na polskim statku morskim. Wniosek o wydanie zaświadczenia należy złożyć temu konsulowi, który sporządził spis wyborów zawierający nasze nazwisko. Można go złożyć najpóźniej w 3-cim dniu przed dniem wyborów, tj. do dnia 12 października 2023 roku. Przepisy regulujące składanie wniosku u konsula (i jego odbieranie) są analogiczne, jak te dotyczące zaświadczenia uzyskiwanego w polskim urzędzie gminy.
Zapewne wszyscy już wiedzą, ale w tym roku, w tym samym dniu, głosować będziemy nie tylko w wyborach do Sejmu i Senatu – będziemy mogli także oddać swój głos w referendum ogólnokrajowym. Zgodnie z przyjętymi przepisami głosowanie referendalne będzie odbywać się w tych samych lokalach wyborczych, przy użyciu tej samej urny i będzie prowadzone przez jedną obwodową komisję wyborczą. W naszym lokalu wyborczym będziemy mogli więc pobrać wszystkie (lub wybrane) karty do głosowania – w wyborach do Sejmu, w wyborach do Senatu i/lub w referendum.
Oczywiście, podobnie jak w przypadku wyborów parlamentarnych, w referendum ogólnokrajowym głosować można także za granicą. Zgodnie z art. 90 pkt. 1 ppkt. 1a Ustawy z dnia 14 marca 2003 roku o referendum ogólnokrajowym „zaświadczenia o prawie do głosowania wydaje się zgodnie z przepisami dotyczącymi właściwych wyborów; zaświadczenie upoważnia do wzięcia udziału we wskazanym w nim głosowaniu w wyborach oraz w odbywającym się w tym samym terminie głosowaniu w referendum”.
Na koniec należy zaznaczyć, że podczas tegorocznych wyborów (inaczej, niż w wyborach poprzednich) Polacy przebywający za granicą będą mogli głosować wyłącznie osobiście (!) w siedzibie obwodowej komisji wyborczej. Tym samym zlikwidowana została możliwość głosowania korespondencyjnego, co na pewno niejednej osobie znacznie utrudni skorzystanie ze swoich praw obywatelskich.
Bez względu jednak na trudności pamiętajmy – głosowanie w wyborach to nasz ogromny przywilej! Nie rezygnujmy z niego dobrowolnie. CHODŹMY WSZYSCY NA WYBORY!
Dorota Lewandowska
Pełnomocnik Zarządu ds. jakości w firmie CareWork oraz Redaktor Naczelna portalu i kwartalnika arbeitlandia.eu. Ukończyła politologię na UAM w Poznaniu i posiada uprawnienia do wykonywania zawodu pracownika socjalnego, certyfikowany Fachberater für Betreuung in häuslicher Gemeinschaft, doradca niemieckiego instytutu badawczo-szkoleniowego IQH. W branży opieki nad osobami starszymi w Niemczech pracuje już ponad 20 lat.
