Udar mózgu bardzo często dotyka osoby w podeszłym wieku. Niestety zagraża zdrowiu i życiu – jest najczęstszą przyczyną niepełnosprawności i śmierci w Polsce. Jak rozpoznać udar i postępować z rekonwalescentem?
Udar mózgu to schorzenie neurologiczne spowodowane nagłym pojawieniem się zaburzenia czynności mózgu. Wyróżniamy kilka rodzajów udarów:
Jednym z czynników ryzyka udaru u jest wiek. Stan zdrowia seniorów jest dużo gorszy niż osób młodych. Często cierpią oni na choroby serca lub cukrzycę, co wpływa na wystąpienie udaru. Inne czynniki to:
Biorąc pod uwagę, że to seniorzy są w grupie ryzyka to każda opiekunka osoby starszej powinna wiedzieć, jak rozpoznać udar. Do najbardziej typowych objawów zaliczamy:
Objawy wylewu pojawiają się nagle i mogą się różnić u poszczególnych osób. Zależą one od miejsca uszkodzenia mózgu oraz jego rozległości. Jego szybkie rozpoznanie i wezwanie pomocy zwiększa szansę na dalsze leczenie i powrót do zdrowia. Dlatego ważne jest, aby opiekunka potrafiła zidentyfikować symptomy udaru.
Zdarza się, że część objawów udaru bywa ignorowana i przypisywana zaawansowanemu wiekowi. Opiekunka podejrzewająca wylew w podopiecznego powinna jak najszybciej zadzwonić pod numer alarmowy. Jak już wspomnieliśmy, czas udzielonej pomocy wpływa na szanse przeżycia i powrót do zdrowia. Przed przybyciem zespołu ratunkowego należy udzielić podopiecznemu pierwszej pomocy.
Jeżeli senior jest przytomny, należy ułożyć go w wygodnej i bezpiecznej pozycji. Postarajmy się uspokoić podopiecznego, informując, że karetka jest już w drodze. Nie wolno podawać żadnych leków, jedzenia ani picia.
Jeżeli senior stracił przytomność, ale oddycha, należy ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej (bezpiecznej) i stale monitorować jego oddech. Jeżeli doszło do zatrzymania oddechu, należy wykonać resuscytacje.
Dobrą praktyką jest, jeżeli opiekunka przed przyjazdem służb medycznych przygotuje dokumentację medyczną i listę przyjmowanych przez podopiecznego leków. Dlatego warto wiedzieć, gdzie znajdują się takie dokumenty i trzymać je w jednym miejscu, aby w sytuacji kryzysowej móc je szybko odnaleźć.
Udar mózgu wiąże się z poważnymi konsekwencjami. Zdarza się, że chory na nowo musi opanować podstawowe czynności takie jak: chodzenie czy mówienie. Dlatego tak ważna jest regularna rehabilitacja. Okres rekonwalescencji jest długotrwały i wymaga dyscypliny. Opiekunka, jeśli jest w stanie, powinna asystować podczas ćwiczeń. Warto zachęcać podopiecznego do wykonywania prostych domowych czynności, dostosowanych do jego stanu zdrowia np. do mycia naczyń, obierania ziemniaków. W razie niepowodzenia opiekunka powinna motywować seniora do powtórzenia zadania. Jeśli istnieje taka potrzeba, należy wykonywać z podopiecznym ćwiczenia logopedyczne, aby usprawnić aparat mowy.
Podopieczny w tym trudnym czasie przede wszystkim potrzebuje wsparcia i zrozumienia. Udar mózgu często wiąże się z nagłą utratą samodzielności. Stan chorego uniemożliwia mu wykonywanie prostych czynności. Chory często nie jest w stanie pogodzić się z tą sytuacją. Nagle stał się zależny od innych.
Udar mózgu bywa związany również z utratą pozycji społecznej. Szczególnie trudne jest to dla seniorów, którzy byli towarzysko aktywni. Podopieczny może odczuwać samotność, co może prowadzić do depresji. Nie zawsze może on liczyć na obecność bliskich, dlatego tak ważna jest pomoc opiekunki. Wsparcie drugiej osoby przynosi ulgę i podnosi na duchu szczególnie w ciężkiej sytuacji.
Po przebytym udarze warto zadbać o dietę seniora. Należy ograniczyć sól, tłuste mięsa, podroby i masło. W menu powinny się znaleźć warzywa i owoce, orzechy, produkty pełnoziarniste i inne bogate w potas.
Ponadto senior po udarze często potrzebuje pomocy przy wstawaniu i siadaniu, jedzeniu, ubieraniu oraz czynnościach higienicznych.
Czas powrotu do zdrowia zależy od wielu indywidualnych czynników, między innymi od rodzaju udaru, wieku seniora, chorób towarzyszących i rozmiaru uszkodzeń w mózgu oraz od rehabilitacji. W lżejszych przypadkach trwa od 6 tygodni do pół roku, a w trudniejszych kilka lat. Zdarza się, że pełen powrót do zdrowia nie jest możliwy.
