Jesień zadomowiła się już na dobre – z drzew spadają liście, a dni stają się coraz krótsze i chłodniejsze. Okres jesienny to czas, w którym łatwiej złapać infekcję. Nasz układ odpornościowy jest słabszy. Szczególnie osoby starsze powinny zadbać w tym okresie o swoje zdrowie. Nie tylko fizyczne, ale także i psychiczne, gdyż szarość za oknem sprzyja pogorszeniu się nastroju. Na szczęście istnieją sprawdzone sposoby, jak poradzić sobie z jesienną chandrą i zadbać o zdrowie osób w podeszłym wieku.
Sezon jesienny to doskonały czas, aby podjąć pracę w opiece w Niemczech. Wyjeżdżając w październiku czy listopadzie mamy możliwość zarobienia na świąteczne prezenty i noworoczne wydatki. Spędzając chłodniejsze miesiące na szteli, zaoszczędzimy również na rachunkach. To duży atut, szczególnie w tym roku, gdy z każdej strony słyszymy o horrendalnie wysokich cenach za energię.
Jesień to pora roku, która w porównaniu do lata znacząco ułatwia opiekę nad osobami starszymi. Ze względu na optymalną temperaturę, obowiązki domowe nie są tak uciążliwe, jak podczas upałów, a seniorom jest łatwiej funkcjonować. Krótsze wieczory sprzyjają krótszemu planowi dnia. Praca jesienią ma więc wiele plusów. Aby zlecenie o tej porze roku było przyjemne, należy jednak przestrzegać kilku podstawowych zasad:
Dieta jesienią powinna być bardziej treściwa i kaloryczna niż latem. Gdy temperatura za oknem spada, nasz organizm domaga się rozgrzewających potraw i składników odżywczych. Należy zadbać o to, aby dieta seniora uwzględniała warzywa i owoce, które zapewnią niezbędne witaminy. Jesień to okres, kiedy w kuchni powinny królować kremy i zupki. Jeśli senior ma problem z gryzieniem, płynny posiłek tym bardziej będzie odpowiedni.
Choć upały ustały, należy pamiętać o nawodnieniu organizmu. Osoby starsze często nie odczuwają pragnienia, a wręcz zdarza się, że wzbraniają się przed piciem. Niezależnie od tego, czy ktoś ma problem z pragnieniem czy nie, powinien przyjmować 30 ml płynów na każdy kilogram masy ciała, a więc osoba ważąca 60 kg powinna wypijać minimum 1,8 l w ciągu dnia. Jesienią warto namawiać seniorów do sięgania po rozgrzewające napoje, szczególnie po powrocie ze spaceru. Pomaga to w utrzymaniu optymalnej temperatury ciała.
Szczególnie na początku jesieni, gdy poranki i wieczory są chłodne, a dni słoneczne, mamy problem z wyborem stroju. Osoby starsze odczuwają chłód mocniej niż osoby młode i zdrowe. Nie oznacza to jednak, że zawsze powinny być ubrane w gruby golf. Zbyt ciepły strój może prowadzić do przegrania. Najbardziej odpowiedni będzie ubiór „na cebulkę”. Narzucenie kilku warstw pozwala na dostosowanie ubioru do warunków atmosferycznych. W każdym momencie senior będzie mógł z siebie coś zdjąć, a to ważne o tej porze roku.
Przed wyjściem na spacer należy pamiętać o parasolce i kurtce przeciwdeszczowej. Przydatnymi jesiennymi akcesoriami są: czapka, szalik i rękawiczki, które ochronią podopiecznego przed wiatrem. Ważne jest też odpowiednio dobrane obuwie. Stopy, dłonie i głowa najszybciej się wychładzają. Jeżeli podopieczny porusza się na wózku inwalidzkim, otulmy go kocem.
Należy także zwrócić uwagę na strój domowy. W pogodne dni zbędny może okazać się sweter, gdyż podopiecznemu może być zbyt ciepło. Zadbajmy o to, aby w pobliżu zawsze znajdował się koc, którym może się okryć.
Jesień wcale nie oznacza rezygnacji z aktywności fizycznej. Wręcz przeciwnie, w tym okresie jest ona bardzo istotna. Aktywność fizyczna sprawia, że organizm produkuje endorfiny, które pozytywnie działają na samopoczucie. To ważne, aby aktywizować seniora, na tyle na ile jego stan zdrowia na to pozwala. Spędzanie całego dnia w fotelu może powodować depresję.
Jesienią warto zachęcać seniora do krótkich spacerów. Jeżeli podopieczny nie jest fanem wyjść z domu, zachęćmy go wizją zobaczenia malowniczego krajobrazu. Jesień to w końcu najbardziej kolorowa pora roku!
Jeżeli podopieczny jest mobilny, można zachęcić go do uprawiania nordic-walking. Spacer z kijkami jest dużo bardziej efektywny od tradycyjnego. Sport ten zwiększa ruchomość stawów, odciąża kręgosłup, a także wzmacnia mięśnie całego ciała. Jeżeli stan zdrowia na to pozwala, senior może podjąć większy wysiłek i skorzystać z siłowni na świeżym powietrzu.
W chłodne, deszczowe dni, kiedy warunki pogodowe nie zachęcają do wyjścia na zewnątrz, można wykonać gimnastykę z seniorem w domu.
Długie jesienne wieczory, brak dostępu do słońca, ograniczona możliwość wychodzenia z domu – to wszystko sprzyja obniżeniu samopoczucia. Opiekunka musi zatroszczyć się o to, aby jesienna chandra nie zmieniła się w depresję u seniora.
Przede wszystkim, tak jak wspomnieliśmy wyżej, ważna jest odpowiednia dieta i aktywność fizyczna. Pozytywny nastrój wywołuje także czas spędzony w towarzystwie bliskich. Nie zawsze rodzina seniora ma czas, aby się nim zająć. Zbyt duża ilość obowiązków powoduje, że syn czy córka zjawiają się z rzadkimi wizytami. Dlatego ważne jest, aby opiekunka nie tylko wykonywała obowiązki domowe, ale także zapewniała podopiecznemu towarzystwo. Wspólna gra w planszówki, rozmowy, oglądanie telewizji – wszystkie te czynności sprawią, że senior nie będzie odczuwał osamotnienia. Warto też zachęcić podopiecznego do nowych aktywności, odkrycia jakiegoś hobby.
Nie zapominajmy o wypoczynku. Mała ilość snu może sprawić, że osoba starsza będzie rozdrażniona i nie w humorze. W przypadku bezsenności najlepiej skontaktować się z rodziną podopiecznego i lekarzem w celu diagnozy. Nie należy bagatelizować tego problemu.
W chłodniejszych miesiącach należy zadbać o optymalną temperaturę w pomieszczeniach. Nie oznacza to, że należy je nagrzewać. Przeciwnie – temperatura w mieszkaniu zależy od funkcji pomieszczenia. Przyjmuje się, że w kuchni i sypialni poziom ciepła w granicach 16-18°C jest wystarczający, a w łazience powinno być trochę cieplej. W przypadku opieki nad osobą starszą w doborze odpowiedniej temperatury w pomieszczeniu kluczowy jest jej stan. Dla osoby mobilnej temperatura w pokoju dziennym powinna wynosić od 20°C do 23°C. Zaleca się, aby 20°C utrzymywać w nocy, gdyż osobom starszym zdarza się budzić i korzystać z toalety.
Nie należy przegrzewać mieszkania i podnosić temperatury powyżej 23°C. Zbyt wysoka temperatura w pokoju bywa szkodliwa. Nadmierne ogrzewanie wysusza powietrze, co osłabia naszą odporność. Stajemy się bardziej narażeni na choroby gardła i infekcje górnych dróg oddechowych. Nie jest to także wskazane przy schorzeniach takich jak astma czy nadciśnienie.
Oczywiście nie należy popadać w skrajność i przebywać w zimnych pomieszczeniach. To z kolei może powodować przeziębienie i wychłodzenie organizmu.
Silny wiatr i mróz narażają naszą skórę na wysuszenie i podrażnienie. Ponieważ skóra seniorów bywa delikatna i wrażliwa, w okresie jesiennym należy szczególnie pamiętać o balsamowaniu ciała. Ważny jest odpowiedni dobór kosmetyków. O tej porze roku warto zasugerować seniorowi, aby zaopatrzył się w kremy i maści zawierające witaminę A i C. Doskonałym składnikiem na zimę jest retinol, który pomoże pozbyć się przebarwień. Nie zapominajmy o ochronie przeciwsłonecznej. Wbrew pozorom również jesienią powinno się chronić skórę przed działaniem promieni słonecznych. Powinniśmy także pamiętać o pielęgnacji ust i dłoni. Wiatr i mróz mogą powodować pękanie, pieczenie, a nawet krwawienie warg. Przed spierzchniętymi ustami uratuje nas pomadka ochrona. Natomiast odpowiedni krem zadba o suche dłonie. Wychodząc na spacer, użyjmy rękawiczek, które ochronią ręce przed zimnem.
Jesień to okres, w którym zamykamy okna i podkręcamy ogrzewanie. Może to spowodować albo niewystarczającą, albo nadmierną wilgotność powietrza w mieszkaniu. Wilgoć prowadzi do nagromadzenia się szkodliwych bakterii i pleśni. Wpływa to negatywnie zarówno na zdrowie nasze, jak i seniora. Trzeba więc pamiętać o wietrzeniu pomieszczeń – szczególnie podczas gotowania, gdy może nagromadzić się więcej pary. Jeżeli na zleceniu są oczyszczacze powietrza i pochłaniacze wilgoci to korzystajmy z nich. Pozwoli to w łatwy sposób utrzymać idealny poziom wilgotności w mieszkaniu.
Jesienią warto namówić seniora do wykonywania inhalacji. Szczególnie polecamy inhalację z wykorzystaniem olejku z rumianku. Pomoże ona w walce z przeziębieniem. Udrażnia drogi oddechowe, usuwając infekcje, które mogą przerodzić się w bardziej poważne dolegliwości chorobowe.
Jagoda Wawrzynowicz
Przez wszystkich nazywana Jagodą, w firmie CareWork pełni rolę dyrektora do spraw rozwoju biznesu. Z branżą opiekuńczą związana jest ponad 20 lat i zna ją od podszewki, gdyż zaczynała jako opiekunka seniorów. W swojej karierze zawodowej zajmowała się także szkoleniem językowym i merytorycznym osób zainteresowanych pracą w opiece, a także organizacją usług opiekuńczych w Polsce. To ostatnie czyni z niej ekspertkę w zakresie faktycznych oraz prawnych różnic pomiędzy opieką w naszym kraju i u naszych zachodnich sąsiadów. O współpracujące z CareWork opiekunki dba także pełniąc funkcję inspektora danych osobowych.
