Ergoterapia - metoda terapii dla osób starszych

Terapia zajęciowa staje się coraz bardziej popularną formą rehabilitacji. Sprawdza się szczególnie wśród osób w podeszłym wieku. Pozytywnie wpływa na sprawność ruchową, jak i intelektualną. To praktyczna forma terapii, którą każda opiekunka może zastosować u swojego podopiecznego, jeśli jest taka potrzeba i wola seniora oraz rodziny.

Ergoterapia co to jest?

Ergoterapia to rodzaj terapii zajęciowej. Łączy z sobą zajęcia ruchowe i rekreacyjne. Metoda ta polega na polepszenie stanu pacjenta poprzez wykonywanie różnych prac, wpływających na sprawność ruchową i umysłową jednostki. Może przybrać formę grupową lub indywidualną. Największe efekty daje w połączeniu z socjoterapią oraz arteterapią.

Ergoterapia w pracy w opiece to nic innego, jak wykonywanie przez podopiecznego pracy domowej. Seniorom wiele trudności sprawia ubieranie się, przygotowanie posiłków czy poruszanie. W trakcie terapii opiekunka osoby starszej wspiera ją w tych czynnościach, ale nie wyręcza. Głównym celem ergoterapii jest powrót do samodzielnego funkcjonowania. Ma za zadanie usprawnić fizycznie seniora oraz zadbać o pamięć, koncentrację i samowystarczalność.

 Metody ergoterapii stosowane w terapii osób starszych

Ergoterapia to szeroka dziedzina. Korzysta z różnych metod terapeutycznych. Bardzo ważna jest powtarzalność czynności wykonywanych przez podopiecznego. Tylko systematycznie stosowana przyniesie pozytywny skutek. Należy naprzemiennie przeplatać czynności fizyczne i umysłowe. Ważne jest to, aby stopień trudności metody dobrać do stanu naszego podopiecznego. Warto zapytać seniora, co go interesuje i wykorzystać zainteresowania w terapii. Dzięki temu podopieczny chętniej będzie wykonywał zlecone mu czynności. Warto rozwijać te czynności, które seniorzy już w jakiś sposób opanowali: czytanie, gra na instrumencie.

Metody ergoterapii możemy zakwalifikować jako:

• Zajęcia manualne,
• Rekreacja,
• Zajęcia artystyczne.

Metoda manualna to podstawowa technika w ergoterapii

Najczęściej stosowanymi zajęciami w tej grupie są:

• Krawiectwo – polega na szyciu odzieży, zabawek, czy chociażby załataniu dziury w skarpecie. Jeżeli nasz podopieczny ma sokoli wzrok i sprawne ręce to krawiectwo będzie dobrą techniką dla niego.
• Ogrodnictwo – niemal każdy podopieczny mieszka w domku z ogródkiem. Warto zadbać o działkę. Koszenie trawy, sadzenie kwiatów to doskonały sposób rehabilitacji. Poznawanie nowych roślin, czy nauka obsługi sprzętów ogrodowych wpływa na samorozwój seniora.
• Hafciarstwo – polega na wyszywaniu gotowych wzorów za pomocą igły lub szydełka. W kreatywny sposób ozdobimy nasz materiał. Wpływa na sprawność ruchową i koncentracje.
• Wikliniarstwo – to rodzaj rękodzieła wykonany z wikliny. Za pomocą zaplatanej wikliny można stworzyć przedmioty ozdobne takie jak kosze. Zajęcie to usprawnia motorykę podopiecznego, wpływa na logiczne myślenia i daje ogromną satysfakcję.
• Garncarstwo – polega na wytwarzaniu przedmiotów ceramicznych, najczęściej naczyń. Lepienie z gliny wpływa na zręczność dłoni i skupienie.

Metody rekreacyjne usprawniają sprawność fizyczną oraz intelektualną

Do metod rekreacyjnych zaliczamy zajęcia z terapii ruchu, trening umiejętności społecznych oraz zajęcia rekreacyjne. Najczęściej stosowanymi ćwiczeniami są:

• Gry i zabawy ruchowe – zaliczane do terapii ruchu. Wpływają pozytywnie na sprawność fizyczną podopiecznego. Ponadto pomagają zapomnieć o troskach życia codziennego, polepszają samopoczucie, integrują podopiecznego z opiekunką. Zabawą ruchową może być wzajemne podawanie piłki, podrzucanie balonów, rzucanie workiem z grochem itp.
• Nauka czynności życia codziennego – jedna z podstawowych technik wykorzystywana w ergoterapii. Nauka prac domowych i czynności życia codziennego jest bardzo ważna w tym rodzaju rehabilitacji. Wpływa na samodzielność podopiecznego. Senior może sam się ubrać, uczesać, umyć, obrać ziemniaki, zrobić listę zakupów itp.
• Taniec, spacer – o ile stan podopiecznego na to pozwala warto wprowadzić w codziennym harmonogramie zajęcia taneczne czy spacer. Ruch polepsza nie tylko sprawność fizyczną, ale również wytwarza hormony szczęścia. Codzienne dawka ruchu polepszy samopoczucie opiekunki jak i seniora.

Metody artystyczne poprawiają percepcję

Metody artystyczne wpływają pozytywnie na psychikę podopiecznego, usprawniają intelektualnie. Do rodzajów tego typu rehabilitacji zaliczamy:

• Rysunek – kolorowanki, rysowanie na kartce z bloku, malowanie farbkami, jest wiele możliwości. Wszystko zależy od preferencji seniora. Rysowanie pobudza kreatywność, uczy skupienia i wycisza.
• Rzeźba – można ją stworzyć z masy solnej, plasteliny, gliny, wszystko zależy od narzędzi, jakie posiadasz. Nie tylko usprawni intelektualnie seniora, ale również wpłynie na sprawności manualne.
• Plakat, kolaż – uczą koncentracji i dokładności, pobudzają kreatywność i usprawniają manualne. Możemy wytworzyć kartki okolicznościowe, wyciąć ozdoby z papieru na Boże Narodzenie, zrobić plakat, który udekoruje nasz dom.
• Muzyka – stosowanie muzyki w terapii jest powszechnym zjawiskiem. Muzyka aktywizuje i relaksuje. Zastosowanie muzyki w ergoterapii polega na nauczeniu się nowych piosenek. Dobrze zapytać podopiecznego, jaki typ muzyki lubi najbardziej i wyszukać utwory z tego gatunku.

Bardzo ważne jest, aby dobrać metodę do możliwości i preferencji naszego seniora. Wybór jest szeroki, więc na pewno znajdziemy coś, co nasz podopieczny jest w stanie wykonać. Nie każdy lubi uczyć się nowych rzeczy. Warto cierpliwie wyjaśnić zalety płynące z rehabilitacji i zachęcić do spróbowania. Ważne jest, aby po wykonanej przez seniora czynności, pochwalić go niezależnie od rezultatu. Każdy z nas lubi być doceniany. Miłe słowa, sprawią, że następnym razem podopieczny chętniej weźmie udział w ćwiczeniu i będzie starał się je wykonywać dokładnie.

Ergoterapia skuteczność

Skuteczność tej techniki terapii została udowodniona licznymi badaniami. Z jej zastosowanie płynie wiele korzyści. Przede wszystkim zajęcia manualne i fizyczne poprawiają wykonywanie ruchów i koordynację. Nawet z pozoru tak błahe zajęcie, jak ubranie się, wytarcie kurzy czy pozamiatanie podłogi wpływa pozytywnie na sprawność ruchową podopiecznego. Ergoterapia redukuje napięcie i stres. Jeśli mamy do czynienia z agresywnym seniorem warto w rehabilitacji wykorzystać muzykę. Odpowiedni dobrany utwór wpłynie na emocję i uspokoi podopiecznego.

Poznawanie nowych rzecz wpływa na rozwój seniora, postrzeganie przez niego świata. Większość zadań ergoterapii poprawia koncentrację i skupienie. Dzięki terapii jednostka czuje się pewniejsza siebie, potrafi funkcjonować w społeczeństwie. Senior znowu czuje się ważny i potrzebny. Skorzystaj także z naszego poradnika - 30 zajęć dla seniora i zapewnij sobie oraz swojemu podopiecznemu atrakcyjnie formy spędzania wolnego czasu.

Jagoda Wawrzynowicz

Przez wszystkich nazywana Jagodą, w firmie CareWork pełni rolę dyrektora do spraw rozwoju biznesu. Z branżą opiekuńczą związana jest ponad 20 lat i zna ją od podszewki, gdyż zaczynała jako opiekunka seniorów. W swojej karierze zawodowej zajmowała się także szkoleniem językowym i merytorycznym osób zainteresowanych pracą w opiece, a także organizacją usług opiekuńczych w Polsce. To ostatnie czyni z niej ekspertkę w zakresie faktycznych oraz prawnych różnic pomiędzy opieką w naszym kraju i u naszych zachodnich sąsiadów. O współpracujące z CareWork opiekunki dba także pełniąc funkcję inspektora danych osobowych.