Choć położone w zachodniej Polsce, pomiędzy Poznaniem i Wrocławiem, Leszno nie jest bardzo dużym miastem to ma wielki powód do dumy! Jest nim jeden z piękniejszych ratuszy w Wielkopolsce. Losy ratusza były burzliwe. Kolejne jego wersje niszczyły pożary, a w XX wieku przez fatalny stan i stwierdzenia, że wartość historyczna budowli jest niewielka, został prawie rozebrany.
Naszą kolejną opowieść poświęcamy ratuszowi w Lesznie, który został wzniesiony z przeznaczeniem na siedzibę magnackiego rodu Leszczyńskich i jest dowodem na rozkwit Wielkopolski w czasach nowożytnych. W tym czasie w kulturze głównym stylem był barok, który w sztuce – szczególnie w architekturze, rzeźbiarstwie, malarstwie wyróżniało bogactwo formy. W nurcie klasycyzującym równie ważna była symetria, harmonia, porządek i monumentalizm. Barokowe budowle są okazałe. Leszczyński ratusz również.
Pierwszy ratusz w Lesznie wzniesiono prawdopodobnie pod koniec lat trzydziestych XVII wieku z funduszy zgromadzonych od mieszczan. Niestety kilkanaście lat później budynek ratusza spłonął. Odbudowano go w roku 1660, ale na początku XVII ponownie strawił go pożar. Po kolejnych odbudowach następowały kolejne pożary. Po ostatnim – w roku 1790 znowu musiano ratować ratusz. Tym razem jednak bez wprowadzania znacznych zmian w jego architekturze, co było spowodowane brakiem środków i nastaniem zaborów. Przeprowadzano tylko pilne roboty zabezpieczające gmach i dach. W czasach pruskich prace miały charakter konserwacyjno-remontowy, a stan techniczny ratusza pogarszał się. Przez lata nie czyniono większych inwestycji, przez co budynek powoli popadał w ruinę. Na początku XX wieku, kiedy odnawiano miasto, renowacji doczekał się również ratusz. Jednak ingerencja w strukturę budynku nie była zbyt udana i doprowadziła do konfliktu z poznańskim konserwatorem, który o pracach dowiedział się po ich zakończeniu. Konserwator zagroził nakazem przywrócenia poprzedniego stanu budowli, jednak do wydania takiej decyzji finalnie nie doszło.
Mimo przeprowadzonych prac, budynek nadal niszczał, co było powodem zawilgocenia. W mieście rozpoczęła się dyskusja na temat sensu remontu w sytuacji braku wystarczających środków na ten cel. Na popularności zyskiwał pogląd, że stary ratusz ze względu na mało interesujący charakter i fatalny stan, należy rozebrać, a w jego miejsce postawić nowy budynek. Planom tym sprzeciwiał się konserwator. Komisja zajmująca się ochroną zabytków podzieliła jego opinię. Inspektorzy drugiej kontroli mieli jednak inne zdanie i uznali, że warta pozostawienia jest tylko wieża do której trzeba dobudować nowy gmach. Do realizacji tych postanowień nie doszło, ponieważ wybuchła I wojna światowa. W roku 1924 już polskie władze podjęły się gruntownego remontu, w tym otynkowania elewacji. Po II wojnie, już w latach 50 odbyła się przebudowa wnętrz, a w latach 70 odnowiono elewację. W roku 1993 przeprowadzono kolejne prace konserwatorskie. Dziś w planach jest kolejny remont.
Obecny wygląd ratusza jest efektem prac po kolejnych pożarach. Budowla, którą zaplanowano na planie prostokąta ma trzy kondygnacje. Góruje nad nią imponująca, smukła wieża z zegarem, którą nakrywa hełm. Na nim umieszczono godło Polski z herbem miasta i trzy daty: 1547 (założenie Leszna), 1920 (odzyskanie miasta przez Polskę) i 1931 (ulokowanie orła na wieży). W narożnikach budynku stoją półkolumny. Najstarszym detalem elewacji jest umieszczona nad wejściem płaskorzeźba, przedstawiająca Iustitię z mieczem i wagą w dłoniach.
Leszczyński ratusz oddaje charakter miasta i dominuje na planie rynku. Niekwestionowany symbol Leszna obchodzi nawet swoje urodziny. Impreza odwołuje się do pierwszej wzmianki na temat ratusza w roku 1642. Z tej okazji organizowane są konferencje, wystawy, konkursy. Jest to również świetna okazja do zwiedzania obiektu.
Jeśli chcecie opowiedzieć o leszczyńskim ratuszu swoim podopiecznym, pomoże Wam w tym niemiecka wersja tekstu:
Lissa liegt im Westen Polens zwischen Posen und Breslau. Die Stadt gehört zwar nicht zu den größten Metropolen, sie hat jedoch einen guten Grund, stolz zu sein. In Lissa befindet sich eines der schönsten Rathäuser in Großpolen. Das Schicksal des Rathauses war stürmisch. Nachfolgende Versionen zerstörten Brände und im 20. Jahrhundert wurde es durch den schrecklichen Zustand und die Behauptungen, dass der historische Wert des Gebäudes gering sei, fast abgerissen.
Unsere nächste Geschichte widmen wir dem Rathaus in Lissa, das als Sitz der Magnatenfamilie Leszczynski errichtet wurde, und ein Zeugnis von der Blüte Großpolens in der Neuzeit ist. Den Kulturschwerpunkt bildete zu dieser Zeit der Barock. In der Kunst - vor allem in der Architektur, Bildhauerei und Malerei - zeichnete er sich durch eine Fülle von Formen aus. In der klassizisierenden Tendenz waren Symmetrie, Harmonie, Ordnung und Monumentalität gleichermaßen wichtig. Barockbauten sind prächtig. Das Rathaus in Lissa auch.
Das erste Rathaus in Lissa wurde wahrscheinlich Ende der dreißiger Jahre des 17. Jahrhunderts aus Mitteln der Stadtbevölkerung erbaut. Leider brannte einige Jahre später das Rathausgebäude nieder. Es wurde 1660 wieder aufgebaut, aber zu Beginn des 17. Jahrhunderts erneut durch Feuer zerstört. Nach den Aufbauarbeiten folgten weitere Brände. Nach dem letzten im Jahre 1790 musste das Rathaus wieder gerettet werden. Diesmal jedoch ohne wesentlichen Änderungen in seiner Architektur, die durch den Mangel an Geldern und den Anfang der Besatzungszeit in Polen verursacht wurden. In preußischer Zeit wurden nur die nötigsten Sanierungs- und Reparaturarbeiten durchgeführt und der Zustand des Gebäudes hat sich weiter verschlechtert. Jahrelang wurden keine größeren Investitionen getätigt und das Gebäude verfiel langsam. Zu Beginn des 20. Jahrhunderts wurde während der Revitalisierung der Stadt auch das Rathaus renoviert. Der Eingriff in die Gebäudestruktur war jedoch nicht sehr erfolgreich und führte zu einem Konflikt mit einem Posener Restaurator, der erst nach dem Abschluss der Bauarbeiten von der Sanierung erfuhr. Der Restaurator forderte die Wiederherstellung des vorherigen Zustands des Gebäudes, doch es wurde keine endgültige Entscheidung getroffen.
Trotz der durchgeführten Arbeiten verfiel das Gebäude weiter. Da die Mittel für eine gründliche Renovierung fehlten, begann in der Stadt eine Debatte über den Sinn eines wiederholten Sanierungsversuchs. Die Mehrheit war der Ansicht, dass das alte Rathaus aufgrund seines uninteressanten Charakters und schrecklichen Zustands abgerissen werden sollte. Das alte Gebäude wollte man mit einem neuen Bauwerk ersetzen. Der Restaurator widersetzte sich diesen Plänen und die Denkmalschutzkommission teilte seine Meinung. Während einer wiederholten Kontrolle waren die Inspektoren jedoch anderer Ansicht. Es wurde beschlossen, dass der Turm unberührt bleibt und ein neues Gebäude an ihn angebaut wird. Der Erste Weltkrieg brach aus und die Bestimmungen wurden nicht umgesetzt. Im Jahr 1924 nahmen die polnischen Behörden eine umfassende Renovierung vor. Nach dem Zweiten Weltkrieg (in den 50er Jahren) wurde der Innenraum umgebaut. Einige Jahre später wurde die Fassade renoviert und weitere Konservierungsarbeiten durchgeführt. In nächster Zeit sind auch Renovierungsarbeiten in Sicht.
Das heutige Erscheinungsbild des Rathauses ist das Ergebnis von Sanierungen nach späteren Bränden. Das auf einem rechteckigen Grundriss geplante Gebäude hat drei Stockwerke und einen beeindruckenden Turm mit einer Uhr. Auf dem Turmhelm wurde das polnische Emblem mit dem Stadtwappen und drei Daten platziert. 1547 - die Gründung von Lissa, 1920 – die Wiedererlangung der Stadt durch Polen und 1931 die Platzierung des Adlers auf dem Turm. In den Ecken des Gebäudes befinden sich Halbsäulen. Das älteste Detail der Fassade bildet ein Flachrelief über dem Eingang, das die Göttin Justitia mit einem Schwert und einer Waage in der Hand darstellt.
Das Rathaus von Lissa widerspiegelt den Charakter der Stadt und dominiert den Marktplatz. Lissas unbestrittenes Symbol feiert sogar Geburtstag. Die Veranstaltung bezieht sich auf die erste Erwähnung des Rathauses im Jahr 1642. Konferenzen, Ausstellungen und Wettbewerbe werden zu diesem Anlass organisiert. Es ist auch eine gute Gelegenheit, das Rathaus zu besichtigen und noch mehr über seine interessante Geschichte zu erfahren.
Magdalena Czułek
Najmłodsza z grona kierowników w firmie CareWork, która swoje zdolności prezentowała od pierwszego dnia zatrudnienia. Absolwentka filologii germańskiej, certyfikowany Fachberater für Betreuung in häuslicher Gemeinschaft. Kompetencje nie tylko językowe wykorzystuje w roli kierownika działu obsługi klienta. Uwzględnianie potrzeb osób starszych poszukujących opieki to dla niej podstawowy wyznacznik wysokich standardów pracy całego jej działu.
