Manufaktura jest atrakcyjnym punktem w przestrzeni miejskiej Łodzi. Mimo przemysłowej przeszłości, dziś ma charakter handlowy, kulturalny i rekreacyjny.
Łódź położona w centralnej Polsce to dziś trzecie (po Warszawie i Krakowie) największe pod względem liczby mieszkańców miasto w Polsce. Aktualnie jest dużym ośrodkiem akademickim i kulturalnym, ale na jego rozwój wpływ bez wątpienia miała rewolucja przemysłowa. W XIX wieku na terenie Łodzi utworzono osadę, która miała mieć profil tkacki i sukienniczy. Lokalizacja na skrzyżowaniu szlaków handlowych i dostęp do wód sprawiły, że w Łodzi zbudowano liczne fabryki. Najprężniej rozwijały się tu oczywiście zakłady włókiennicze, w których dzięki napędowi parowemu, nastąpiła mechanizacja pracy. Ich rozkwit trwał aż do wybuchu drugiej wojny światowej. Po wojnie udało się ponownie uruchomić część z nich. Po roku 1945 zmodernizowano zakłady przemysłu bawełnianego i zakłady przemysłu wełnianego. Działały zakłady tekstylne, pończosznicze, jedwabnicze i włókien sztucznych. Włókiennictwo przez długie lata było dla Łodzi powodem do dumy i znakiem rozpoznawczym miasta w Polsce i za granicą.
Opowiadając o rozkwicie włókiennictwa w Łodzi należy pamiętać, że ten sukces miał aż trzech ojców. Potęga została stworzona przez fabrykantów: Izraela Poznańskiego, Henryka Grohmana i Karola Scheiblera. Każdy z nich sprawił, że bawełna stała się symbolem Łodzi. W ich fabrykach pracowały tysiące robotników, a stworzone przez nich towary eksportowano do wielu krajów. Wkład królów bawełny w rozwój Łodzi przemysłowej upamiętnia pomnik zaliczany do grupy plenerowych rzeźb o nazwie „Galeria Wielkich Łodzian”.
Stworzone przez Izraela Poznańskiego w drugiej połowie XIX wieku zakłady stanowiły niemalże samodzielny kompleks, gdzie poza budynkami tkalni, przędzalni, farbiarni, magazynami, warsztatami i domami robotniczymi znajdowała się również rezydencja właściciela. Co ciekawe była tam również bocznica kolejowa a nawet szkoła i szpital. Do inwestycji Poznańskiego mogły się równać jedynie zakłady Karola Scheiblera. Sam Poznański podobno był skromnym człowiekiem i dzielił się swoim majątkiem wspierając instytucje charytatywne. Po śmierci potentata w roku 1900 zakładami zarządzała jego rodzina. Na tyle skutecznie, że spadkobiercy przez wiele lat powiększali wartość przedsiębiorstwa. W okresie międzywojennym sytuacja znacząco się pogorszyła i na skutek zadłużenia spółkę przejął włoski bank. Po drugiej wojnie światowej przedsiębiorstwo upaństwowiono.
W czasach transformacji gospodarczej w Polsce, na początku lat dziewięćdziesiątych zakłady po Poznańskich postawiono w stan likwidacji. Pofabryczne zabudowania były problemem dla miasta, które nie miało funduszy i pomysłu na ich zagospodarowanie. Budynki sukcesywnie popadały w ruinę. Na szczęście na początku XXI wieku znalazł się inwestor, który wymyślił dla budynków i terenu inne przeznaczenie. Tak zaczęła się rewitalizacja terenów po fabryce i stworzono Manufakturę, która w udany i spójny sposób łączy przeszłość z nowoczesnością.
Obiekt mimo nazwy ma głównie komercyjny i rozrywkowy charakter. W centralnej części postawiono nową galerię handlową, jednak w całym projekcie starano się nawiązać do fabrycznej przeszłości. Jedno z wejść na teren prowadzi przez dawną główną bramę do fabryki. Gmachy z czerwonej, nieotynkowanej cegły zachowały swój oryginalny klimat, a dzięki renowacji otrzymały drugie życie. W wyremontowanych budynkach znajdują się między innymi: teatr, kręgielnia, kino, hotel, butiki, restauracje i kawiarnie. Jest to więc nie tylko miejsce na zakupy, ale również otoczenie sprzyjające spotkaniom. Na wyznaczonym tu rynku organizowane są imprezy kulturalne i rozrywkowe. W Muzeum Fabryki wśród zbiorów znajdują się między innymi dokumenty, zdjęcia, surowce i produkty a także maszyny. Mające siedzibę w Pałacu Izraela Poznańskiego, Muzeum Miasta Łodzi opowiada o historii i kulturze miasta. Wnętrzom dawnej rezydencji przywrócono dawny blask. Częścią kompleksu jest także Muzeum Sztuki w Łodzi, w którym podziwiać można kolekcję sztuki z XX i XXI wieku. Są tu również powierzchnie, gdzie organizowane są projekty edukacyjne i spotkania z artystami. Manufaktura, która jest dziś atrakcyjnym punktem w przestrzeni publicznej Łodzi jest popularna zarówno wśród mieszkańców Łodzi, jak i turystów.
Mieszkasz w Łodzi i szukasz pracy w opiece? Odwiedź biuro CareWork w Łodzi.
Jeśli chcecie opowiedzieć o Manufakturze swoim podopiecznym, pomoże Wam w tym niemiecka wersja tekstu:
Lódź – in Zentralpolen gelegen - ist die drittgröβte Ballungsstadt Polens (nach Warszawa und Krakow). Zurzeit ist sie groβes Universitäts- und Kulturzentrum, aber deren Entwicklung hat zweifellos die Industrierevolution beeinflusst. Im 19.Jh wurde eine Industriesiedlung auf dem Gebiet Lódź gegründet, die ein Weberei- und Wirkereiprofil haben sollte. Die Lage auf den Handelswegen und der Zugang zum Wassser ermöglichten den Bau zahlreicher Fabriken. Besonders dynamisch haben sich hier natürlich die Textilbetriebe entwickelt, in denen die Arbeit dank der Dampfmaschine mechanisiert wurde. Der Wachstum von Textilfabriken dauerte bis zum 2.Weltkrieg. Nach dem Krieg ist es gelungen, einige von ihnen wieder in Gang zu setzen. Nach 1945 wurden die Baumwolle- und Wollenindustriebetriebe modernisiert. Es arbeiteten auch Textil-, Strumpf-, Seiden- und Kunstfasernbetriebe. Auf den Textilsektor war Łódź Jahre lang stolz, dies war auch das Erkennungszeichen dieser Stadt in Polen und im Ausland.
Wenn man über den Textilindustrieaufschwung in Łódź erzählt, darf man nicht vergessen, dass der Erfolg drei Väter hatte. Die Textilmacht wurde von drei Fabrikanten geschaffen: Israel Poznański, Heinrich Grohmann und Carl Scheibler. Jeder von ihnen bewirkte, dass die Baumwolle zum Symbol von Łódź wurde. In ihren Fabriken arbeiteten Tausende von Arbeitern, ihre Produkte wurden in viele Länder exportiert. An den Beitrag der Baumwollkönige für die industrielle Stadt Łódź erinnert ein Denkmal, das zu der Plainairskulpturgruppe ‘Galerie der Groβen Łodzianer’ gehört.
Die von Israel Poznanski in der zweiten Hälfte des 19.Jhs gegründeten Betriebe waren beinahe selbstständiges Komplex, wo sich auβer Weberei-, Spinnerei-, Färbereigebäuden, Lagerhäuβern, Werkstätten und Arbeiterhäusern auch die Residenz des Inhabers befand. Interessant ist, dass es dort auch einen Gleisanschluss gab, sogar auch eine Schule und ein Krankenhaus. Den Investitionen von Poznanski konnten nur die Betriebe von Carl Scheibler Schritt halten. Der Poznanski selbst soll bescheidener Mensch gewesen sein und mit seinem Vermögen die Wohltätigkeitsorganisationen unterstützt haben. Nach dem Tod des Potentaten 1900 verwaltete seine Familie die Betriebe weiter. So erfolgreich, dass seine Erben den Mehrwert des Unternehmens jahrelang erhöhten. In der Zwischenkriegszeit übernahm eine italienische Bank das Unternehmen infolge dessen Verschuldung. Nach dem 2.Weltkrieg wurde das Unternehmen verstaatlicht.
In der Zeit der Wirtschaftstransformation in Polen – Anfang der 90-er Jahre – wurde für Poznanskis Betriebe ein Liquidationsverfahren eingeleitet. Die postindustriellen Gebäude stellten ein Problem für die Stadt, die kein Kapital und keine Idee hatte, diese wieder zu bewirtschaften. Die Gebäude verfielen langsam in Ruine. Glücklicherweise meldete sich Anang des 21.Jhs ein Investor, der für die postindustriellen Gebäude und das Gebiet eine Konzeptlösung hatte. So bagann die Revitalisierung der postindustriellen Gebiete und damit wurde die ‘Manufaktura’ geschaffen, die erfolgreich und kohärent die Vergangenheit mit der Moderne verbindet.
Trotz des Namens hat die Anlage einen kommerziellen und unterhaltsamen Charakter. Im Mittelteil wurde eine neue Kaufgalerie errichtet, doch in dem ganzen Projekt wurde versucht , sich auf die industrielle Vergangenheit zu beziehen. Einer der Eingänge auf das Gebiet führt durch das damalige Fabrikhaupttor. Die Gebäude aus dem unverputzten Backstein blieben noch originell, und dank der Renovierung erhielten sie das zweite Leben: da drinnen befinden sich u.a. Museen, Theater, Kegelanlage, Kino, Hotel, Boutiqes, Restaurants und Cafès. Es ist also nicht nur ein Einkaufszentrum, sondern auch ein günstiges Umfeld zum Treffen. Auf dem dafür bestimmten Markt werden Kultur- und Unterhaltungsereignisse veranstaltet. In der Sammlung des Fabrik-Museums gibt es u.a. Unterlagen, Fotos, Rohmaterialien, Produkte wie auch Maschinen. Das sich im Poznanskis Palast befindende Museum der Stadt Łódź erzählt die Geschichte und Kultur der Stadt. Den Räumlichkeiten der alten Residenz wurde der alte Glanz wiederhergestellt. Ein Teil des Komplexes ist auch das Kunst-Museum in Łódź, in dem man die Kunst aus dem 20. und 21. Jahrhundert bewundern kann. Es git hier auch Flächen, wo Bildungsprojekte und Treffen mit Künstlern veranstaltet werden. Die Manufaktura , heute ein attraktiver Pukt im öffentlichen Raum Łódź, ist beliebt sowohl bei Łódź-Einwohnern , als auch bei Touristen.
Magdalena Czułek
Najmłodsza z grona kierowników w firmie CareWork, która swoje zdolności prezentowała od pierwszego dnia zatrudnienia. Absolwentka filologii germańskiej, certyfikowany Fachberater für Betreuung in häuslicher Gemeinschaft. Kompetencje nie tylko językowe wykorzystuje w roli kierownika działu obsługi klienta. Uwzględnianie potrzeb osób starszych poszukujących opieki to dla niej podstawowy wyznacznik wysokich standardów pracy całego jej działu.
