Już dziesiątki lat polskie opiekunki wyjeżdżają do Niemiec, by opiekować się starszymi podopiecznymi. I choć specyfika praca pozostała niezmienna, to jednak warunki jej wykonywania znacząco się zmieniły. Zestawiliśmy najważniejsze naszym zdaniem różnice w pracy opiekunki dziś i lata wstecz.
Czy praca w opiece jest dzisiaj prostsza i łatwiejsza niż kilkanaście, kilkadziesiąt lat temu? Niewątpliwie w dalszym ciągu jest bardzo wymagającym zajęciem. Niezależnie od tego, czy wyjeżdżaliśmy do opieki 20 lat temu, czy dzisiaj, w dalszym ciągu musimy zmierzyć się z chorobą i cierpieniem osoby potrzebującej. Nawet bardzo dynamiczny postęp medycyny nie zdołał zatrzymać postępujących objawów starości i chorób starczych. Bezsprzecznie jednak poprawie uległy warunki wykonywania pracy i dostępność urządzeń wspierających opiekunkę w codziennych obowiązkach. Opiekunowie wyjeżdżający do pracy mają zdecydowanie większe możliwości w zakresie znalezienia optymalnej dla siebie oferty. Poniżej postanowiliśmy zestawić kilka kluczowych czynników, które znacząco zmieniły specyfikę pracy w opiece… naszym zdaniem na wygodniejszą i bardziej komfortową.
W czasach, kiedy internet nie był tak powszechny, ogłoszenia o pracę dostępne były głównie w stacjonarnych siedzibach agencji i firm pośredniczących. Tym samym znalezienie pracy w opiece w Niemczech wymagało udania się do agencji i przejrzenia dostępnych tam ofert. Opiekunka miała ograniczony wybór i czasem trudno było znaleźć tę jedną, idealnie dopasowaną do swoich potrzeb.
Drugim najpopularniejszym kanałem rozpowszechniania ofert były prywatne kontakty. Opiekunki, które wiele lat wyjeżdżały do Niemiec, miały „połapane kontakty” i mogły liczyć na większą liczbę ofert pracy. Zdecydowanie mniejsze pole wyboru miały osoby, które dopiero pierwszy raz planowały wyjazd.
Dzisiaj oferty pracy dla opiekunek w Niemczech wyszukujemy głównie przez internet. Rekrutacja w większości przypadków także odbywa się zdalnie. Dzięki temu mamy niemal nieograniczony dostęp do ofert pracy. Możemy więc wybrać taką, która odpowiada nam zarówno pod kątem miejsca pracy, jak i wynagrodzenia, a także zakresu obowiązków.
Choć zakres obowiązków w pracy opiekuńczej nie uległ znacznej zmianie, uwagę zwraca coraz większe poszanowanie norm czasu pracy w opiece. Nadal mocno rozdziela się czynności medyczne (to, czym może zajmować się wyłącznie personel medyczny z wykształceniem nostryfikowanym w Niemczech) od czynności opiekuńczych. Liczba problemów związanych z pojmowaniem opiekunki domowej jako „pani do wszystkiego” spadła prawie do zera. Dziś nikt już nie oczekuje, że opiekunka czy opiekun doprowadzą do porządku nieużytkowany od wielu lat strych domu lub nigdy niesprzątaną piwnicę. Nikt nie wymaga, aby w „cenie usługi”, opiekunka świadczyła pracę na rzecz wszystkich członków rodziny osoby podopiecznej.
Na plus możemy wskazać także większą elastyczność ze strony niemieckiej rodziny dot. zakresu opieki. Przykładowo, jeśli opiekunka jasno deklaruje, że nie chce gotować lub nie będzie wykonywać innej konkretnej czynności, z pewnością znajdą się rodziny niemieckie, które zaakceptują takie warunki ze strony polskiej opiekunki. Rynek ofert pracy w opiece jest wciąż większy niż rynek opiekunów.
Bardzo dużą poprawę warunków pracy zawdzięczamy większej dostępności sprzętów medycznych i rehabilitacyjnych przeznaczonych dla osób starszych lub schorowanych. Za sprawą wygodnych podnośników elektrycznych i łóżek rehabilitacyjnych opieka nad osobą poruszającą się na wózku inwalidzkim jest zdecydowanie lżejsza. Możliwość korzystania z takich pomocy jak podnośnik do transferu, schodowłaz, czy szyny podjazdowe, sprawia, że nie musimy samodzielnie podnosić podopiecznego. Osoby starsze, które nie przemieszczają się samodzielnie, dysponują często także innymi sprzętami (m.in. wanna z siedziskiem, prysznic z taboretem, chwytak, uchwyty w toalecie, pomoc do zakładania rajstop), które dają im większą niezależność i ułatwiają pracę opiekuna. Niedowidzący seniorzy poza klasyczną białą laską, mają także na wyposażeniu laski elektroniczne z opcją wykrywania przeszkód, dyktafony i urządzenia codziennego użytku (wagi, książki, ciśnieniomierze, zegarki) wyposażone w czytniki. W opiece nad seniorem z problemem nietrzymania moczu wykorzystujemy łatwo dostępne pieluchy, pieluchomajtki, wkładki urologiczne, cewniki, prześcieradła nieprzemakalne i podkłady na materacach.
Horrendalnie wysokie koszty połączeń międzynarodowych sprawiały, że rozmowy telefoniczne należały do rzadkości. Dzisiaj ceny połączeń międzynarodowych są naprawdę korzystne. Zdecydowana większość opiekunek w głównej mierze korzysta z darmowych komunikatorów, które umożliwiają przeprowadzenie wideorozmów. Dzięki temu jesteśmy w stałym kontakcie z najbliższymi.
Nie zmienia to faktu, że w dalszym ciągu rozłąka z rodziną jest uznawana za jedną z największych wad pracy w niemieckiej opiece. Niemniej jednak stały kontakt z najbliższymi sprawia, że rozłąka nie jest aż tak dotkliwa, jak jeszcze lata temu.
Od momentu wstąpienia Polski do UE naprawdę wiele się zmieniło. Po upływie okresu przejściowego zaczął obowiązywać wolny przepływ usług, towaru, kapitału i osób. Tym samym mogliśmy podejmować pracę na tej samej zasadzie, co Niemcy i korzystać z tego samego prawa do opieki zdrowotnej. Do obecności Polski w strukturach UE już wszyscy się przyzwyczailiśmy. Na rynek pracy weszło już kolejne pokolenie (tzw. pokolenie Z), które specjalnie nie pamięta już czasów „sprzed UE”. Przyzwyczailiśmy się do tego, że przekraczamy granicę, kiedy chcemy i gdzie chcemy w obrębie całej strefy Schengen. Nie musimy wyrabiać wiz i pozwoleń na pobyt. Ta swoboda jest nie do przecenienia. Trudno jest generalizować, ale wydaje nam się, że zdecydowana większość opiekunek nie chciałaby powrotu czasów sprzed UE.
Jeśli cenisz sobie niezależność, a jednocześnie chcesz zarabiać więcej, możesz otworzyć w Niemczech własną działalność gospodarczą. Dla wielu opiekunek brzmi to początkowo dość tajemniczo i niedostępnie. No bo przecież własna działalność, czyli własny biznes, utożsamiany jest z dużą ilością dodatkowych formalności i obowiązków. Jeśli jednak w prowadzeniu działalności wesprze nas sprawdzony partner, wówczas formalności ograniczane są do absolutnego minimum. A opiekunka zyskuje dużo wyższe wynagrodzenie. Jeszcze kilkanaście lat temu bardzo niewielki procent opiekunek rozważało tę formę rozliczeń. Dzisiaj Gewerbe jest coraz to popularniejsza.
Powiedzenie, że internet zmienił bardzo wiele także w pracy opiekunek, wcale nie jest na wyrost. Oczywiście nie zmienił tego, że najważniejsza w pracy w opiece jest chęć pomocy drugiej osobie. Natomiast odwrócił o 180 stopni łatwość dostępu do informacji i kontaktów z najbliższymi. W jaki sposób internet pomaga na co dzień opiekunom? Oto lista sytuacji, w których opiekunowie najczęściej sięgają po internet:
Przed wstąpieniem Polski do UE praca na czarno za granicą była dużo powszechniejsza. Dzisiaj mało kto chce się na nią zgodzić. Czasy, kiedy podjęcie pracy w Niemczech wymagało załatwienia dziesiątek formalności już dawno za nami. Co ważne, wynagrodzenie za legalną pracę jest naprawdę atrakcyjne. Dlatego w zasadzie podejmowanie pracy na czarno w opiece w Niemczech nie jest w żaden sposób atrakcyjne dla opiekunki. Pracując legalnie, opiekunka otrzymuje dobre wynagrodzenie, ma opłacone składki ubezpieczeniowe, a jeśli zdarzy się wypadek przy pracy, może liczyć na wsparcie.
Jagoda Wawrzynowicz
Przez wszystkich nazywana Jagodą, w firmie CareWork pełni rolę dyrektora do spraw rozwoju biznesu. Z branżą opiekuńczą związana jest ponad 20 lat i zna ją od podszewki, gdyż zaczynała jako opiekunka seniorów. W swojej karierze zawodowej zajmowała się także szkoleniem językowym i merytorycznym osób zainteresowanych pracą w opiece, a także organizacją usług opiekuńczych w Polsce. To ostatnie czyni z niej ekspertkę w zakresie faktycznych oraz prawnych różnic pomiędzy opieką w naszym kraju i u naszych zachodnich sąsiadów. O współpracujące z CareWork opiekunki dba także pełniąc funkcję inspektora danych osobowych.
