Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy opiekuna osoby starszej

Bezpieczna i higieniczna praca jest ważna w każdym zawodzie. Niestety jej podstawowe zasady często są lekceważone, a jest to prosta droga do nieszczęścia.

Kontynuując nasz cykl artykułów pod roboczym tytułem „szukam pracy jako opiekunka” tym razem skupiamy się nad tematem ważnym i poważnym, czyli zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Tekst ten kierujemy nie tylko do osób podejmujących zatrudnienie w branży opieka seniora po raz pierwszy w życiu. Ważne, żeby dotarł także do wszystkich doświadczonych opiekunek i opiekunów. Często bowiem zdarza się tak, że wraz z upływem czasu poziom rutyny wzrasta. Wprost proporcjonalnie do tego maleje dbałość o zachowanie zasad bezpieczeństwa. Jest to normalne zachowanie każdego człowieka. Warto mu jednak przeciwdziałać, dla własnego dobra.

Aby dobrze przygotować się do zachowania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy najpierw należy zdać sobie sprawę z tego, na czym sprawowana przez nas opieka seniora będzie polegać. W tym zakresie mamy więc, po pierwsze, zadania z zakresu higieny osobistej i pielęgnacji oraz czynności zahaczające o sprawy medyczne (kwestie ściśle medyczne do opiekunów nie należą), które niewątpliwie należą do działań, podczas których troska o bhp ma podstawowe znaczenie. Po drugie, wspomnieć należy o czynnościach o charakterze pomocniczym, polegających na byciu dla seniora wsparciem w zadaniach dnia codziennego.

Tak, to także opieka. Seniora nie wystarczy umyć i nakarmić. Czasem trzeba pomóc mu wstać czy usiąść, wymaga to od opiekuna określonego wysiłku, a tym samym zachowania zasad bezpieczeństwa. Trzecia grupa zadań spoczywających na barkach opiekunki osób starszych to pomoc w prowadzeniu gospodarstwa domowego, w tym gotowanie, sprzątanie, zakupy, pranie i wiele innych, w tym po prostu spędzanie czasu z podopiecznym. Czym jeszcze zajmuje się opiekun osób starszych? Niemcy – zresztą nie tylko oni – mogą mieć w tym zakresie różne wymagania. Czasem trzeba zadbać o ogród, czasem wyjść z psem, innym razem wesprzeć w realizacji ulubionego hobby. Cokolwiek robimy, pamiętajmy o bezpieczeństwie.

Jak już wspominaliśmy, wykonywane przez opiekunów osób starszych w Niemczech czynności pielęgnacyjne, higieniczne i okołomedyczne należą do najbardziej wymagającej grupy zadań powierzanych kadrze opiekuńczej. To właśnie przy nich zachować należy najwyższe środki ostrożności. Przede wszystkim każda opiekunka i każdy opiekun pamiętać musi o stosowaniu jednorazowych rękawiczek oraz płynów do dezynfekcji rąk. Używany ich zarówno podczas czynności higienicznych, jak i pielęgnacyjnych. W rękawiczkach powinniśmy zarówno myć naszego podopiecznego, jak i zmieniać pieluchy/wkładki higieniczne czy też kremować go. Ten prosty sposób pozwoli na uniknięcie kontaktu z płynami ustrojowymi, a także zapewni komfort psychiczny opiekunowi oraz podopiecznemu. Nie każda osoba lubi kontakt ze skórą innego, często niemal całkiem obcego człowieka, rękawiczki warto więc stosować także np. podczas pomocy w ubieraniu.

Rękawiczki i środki do dezynfekcji rąk przydadzą się zresztą nie tylko podczas bezpośredniego kontaktu z podopiecznym, ale także w trakcie sprzątania, szczególnie mycia łazienki lub toalety, do czego zresztą nikogo przekonywać nie trzeba. Warto nosić je podczas zmiany pościeli lub ręczników oraz we wszystkich innych sytuacjach, w których możemy mieć kontakt z płynami ustrojowymi podopiecznego.

W zakresie czynności pielęgnacyjnych, higienicznych i okołomedycznych opieka nad starszymi nie polega tylko na bezpośrednim kontakcie fizycznym z osobą starszą. W zakres obowiązków opiekuńczych zwykle wchodzi także podawanie leków lub pilnowanie, aby podopieczny przyjmował wszystkie przepisane przez lekarza preparaty w odpowiedniej ilości i we wskazanym czasie. Opiekunka musi być więc szczególnie wyczulona na zachowanie ładu w apteczce osoby starszej. Tak, aby na pewno nie doszło do żadnej pomyłki. Ta zasada także należy do katalogu podstawowych wymagań w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w branży opieka. Niemcy – dla utrzymania porządku w lekach – zwykle stosują specjalne pudełka z podziałem na pory dnia i/lub dni tygodnia. Warto przyzwyczaić się do ich użytkowania, naprawdę się sprawdzają.

Pracując w branży opiekuńczej łatwo zapomnieć, że nam też należy się troska. Dbając o innych, można zapomnieć o sobie. Na pewno nie powinna robić tego żadna opiekunka.

Wsparcie udzielane osobie starszej często polega także na pomocy czysto fizycznej, czyli na podniesieniu podopiecznego lub choćby podaniu mu ręki podczas wstawania. Działania takie obciążają nasz kręgosłup i łatwo nabawić się kontuzji. Zapobieganie im przebiegać powinno trzytorowo.

Po pierwsze, postawić trzeba na edukację, szczególnie jeśli opiekujemy się osobą niepełnosprawną, leżącą. Każdorazowo transfer takich osób powinien przebiegać zgodnie z zasadami opracowanymi przez profesjonalistów, w trosce o zdrowie opiekunów. Nauka zasad transferu odbywać może się podczas specjalistycznych kursów. CareWork organizuje takie bezpłatne szkolenia dla współpracujących z nami opiekunów i opiekunek. Jeśli nie mamy możliwości uczestnictwa w kursie, skorzystać możemy z podpowiedzi lub filmów instruktażowych. Na pewno łatwo znajdziemy je w Internecie.

Po drugie, pomocne w walce z urazami kręgosłupa będzie wzmacnianie własnych mięśni (w tym mięśni głębokich), czyli regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych. Różne ich zestawy także bez trudu znajdziecie w globalnej sieci. Po trzecie, na korzyść naszego zdrowia działać będą wszelkie urządzenia pomocnicze zainstalowane w domu seniora oraz dostępny w nim balkonik. Poręcze i uchwyty warto zamocować w różnych miejscach, choćby w łazience i w okolicach łóżka. Osoba starsza będzie mogła wesprzeć się na nich, co pozytywnie wpłynie zarówno na jego większa samodzielność, jak i na odciążenie nas.

Bezpieczeństwo i higiena pracy w opiece to nie tylko sfera fizyczna. Równie duże znaczenie ma higiena psychiczna, a dbać trzeba zarówno o dobre samopoczucie opiekunki czy opiekuna, jak i podopiecznego czy podopiecznej.

Nie da się ukryć, że stres w pracy w opiece jest wyższy, niż w wielu innych zawodach. W końcu na pracownikach tej branży ciąży ogromna odpowiedzialność. Oprócz tego na co dzień stykają się oni z ludzkim nieszczęściem, bólem i cierpieniem. Najlepszym lekarstwem na stres opiekunki jest możliwość regularnego odpoczynku. Jego forma zależy od indywidualnych upodobań, warto jednak pomyśleć o spacerach, dobrej książce i kontaktach społecznych – z bliskimi, którzy zostali w Polsce i ze znajomymi z miejscowości, w której pracujemy. W sieci znaleźć można wiele miejsc zrzeszających osoby pracujące za granicą, będąc w Niemczech można z nich skorzystać i poszukać mieszkającego nieopodal nas rodaka, z którym można wypić popołudniową kawę i uciąć niezobowiązującą pogawędkę.

Dobrze wykonywana opieka seniora to także troska o jego samopoczucie psychiczne. Nie wystarczy sprzątać, gotować i dbać o higienę. Z osobą starszą trzeba rozmawiać, zaproponować jej wspólne rozrywki, wyjść na spacer, spędzać razem czas. Smutek i samotność, która może nas dopaść nawet jeśli po domu krząta się inna osoba, fatalnie wpływają na samopoczucie i stan zdrowia. Dbajmy o to, aby nasz podopieczny ich nie doświadczał.