Niemiecki dla opiekunek – badania medyczne w Niemczech

Głównym celem badań medycznych jest rozpoznanie i zdiagnozowanie choroby, ale badania wykonuje się również kontrolnie, aby sprawdzać stan zdrowia i postępy w leczeniu. Zdrowie jest ważnym tematem w pracy opiekunki osób starszych w Niemczech, dlatego warto znać nazwy badań medycznych również po niemiecku.

Badania medyczne (die medizinische Untersuchungen) wykonuje się na zlecenie lekarza. Ich podstawowym celem jest pomoc w rozpoznaniu i zdiagnozowaniu choroby. Badania medyczne wykonuje się również kontrolnie, aby sprawdzać stan zdrowia (der Gesundheitszustand) pacjenta i postępy w leczeniu.

Dbanie o zdrowie jest jednym z obszarów opieki nad osobami starszymi. Do obowiązków opiekunek poza pilnowaniem diety podopiecznych czy przypominaniem o konieczności zażycia lekarstw, zalicza się również informowanie o zbliżających się wizytach lekarskich i badaniach, czasami zawożenie podopiecznego do przychodni i towarzyszenie mu w placówce opieki zdrowotnej. 

Najczęściej wykonywanym badaniem diagnostycznym jest badanie krwi (die Blutuntersuchung). Pozwala ono przede wszystkim ocenić ogólny stan zdrowia. Często umożliwia wczesne wykrycie choroby (nawet zanim pojawią się pierwsze objawy) i jest wskazówką, czy należy wykonać inne badania.

Podczas badania pobranej krwi sprawdza się jej „skład”. I tak w wynikach najczęściej zlecanej morfologii krwi (das Blutbild) można znaleźć informacje na temat białych krwinek (leukocytów), krwinek czerwonych (erytrocytów) i płytek krwi (trombocytów). W laboratoriach wykonuje się podstawową morfologię lub morfologię pełną. Różnica polega na ocenie białych krwinek – w pełnej morfologii uzyskuje się informację na temat wszystkich rodzajów leukocytów, a podstawowej morfologii wyróżnia się tylko trzy grupy. Morfologia pełna jest zatem dokładniejsza.

Z pobranej krwi można wykonać również lipidogram – profil lipidowy (das Lipidprofil), a więc ustalić stężenie tłuszczów (cholesterolu całkowitego, „dobrego cholesterolu” i „złego cholesterolu”. Glikemia (die Glykämie) określa poziom (stężenie) glukozy we krwi, a więc pomaga zdiagnozować cukrzycę typu 1 lub 2. Dzięki badaniu poziomu TSH – tyreotropiny (Thyrotropin) można wykryć problemy z tarczycą. Kolejnym badaniem, które można wykonać z krwi jest OB – odczyn Biernackiego (die Blutkörperchensenkung) oraz CRP – tzw. białko C-reaktywne (der C-reaktives Protein) – wskaźniki te pozwalają stwierdzić, czy w organizmie obecny jest stan zapalny. Dzięki próbom wątrobowym (die Lebertests) można oznaczyć enzymy wątrobowe i ocenić stan tego narządu. Nieprawidłowe wyniki mogą wskazywać na chorobę wątroby lub inne problemy ze zdrowiem (na przykład na cukrzycę czy kamicę żółciową). Warto wspomnieć również o takim badaniu z krwi jak koagulogram (der Koagulogramm) – pozwala ono stwierdzić, czy proces krzepnięcia krwi zachodzi prawidłowo.

Dzięki badaniom krwi obwodowej można wykryć zakażenia, stany zapalne, niedokrwistość, zaburzenia hormonalne, zaburzenia odporności. Badanie to może być podstawą do dalszej diagnostyki (na przykład w kierunku cukrzycy, miażdżycy, choroby nerek, choroby wątroby lub choroby nowotworowej), ponieważ pomaga określić kierunek badań.

Do podstawowych badań laboratoryjnych zaliczyć można również badanie moczu (die Urinuntersuchung) i badanie kału (die Stuhluntersuchung). Analiza moczu pozwala wykryć nie tylko zapalenie/infekcję dróg moczowych, niewydolność nerek, kamicę nerkową, ale również cukrzycę, czy uszkodzenie/marskość wątroby lub żółtaczkę. Badanie kału może ujawnić obecność pasożytów, bakterii i wirusów w organizmie. Jest pomocne w diagnostyce schorzeń układu pokarmowego – wrzodów żołądka, zaburzeń wchłaniania pokarmu z jelit, nowotworu jelita grubego, pozwala także ocenić wydolność trzustki.

Jeśli lekarz ma podejrzenia choroby wewnętrznej (die inneren Erkrankung) zleca kolejne badania. Mogą być to badania endoskopowe (die endoskopische Untersuchung), które pozwalają obejrzeć organy „z bliska” i ocenić ich stan. Podczas takiego badania do ciała wprowadza się sondę zakończoną kamerą.

Bronchoskopia (die Bronchoskopie) to badanie oskrzeli i tchawicy, laryngoskopia (die Laryngoskopie) – badanie krtani, stroboskopia (die Stroboskopie) – gardła. Gastroskopia (die Gastroskopie) to badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego. Podczas kolonoskopii (die Colonoskopie) bada się jelito grube i okrężnicę. Jelito cienkie ocenia się endoskopią kapsułkową (die Untersuchung des Dünndarms). Laparoskopia (die Laparoskopie) to badanie jamy otrzewnej (wątroby, trzustki, śledziony pęcherzyka żółciowego). Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna – ECPW (die endoskopische retrograde Cholangiopankreatikographie) umożliwia rozpoznanie schorzeń dróg żółciowych. Endoskopia igłowa (die Nadelendoskopie) stosowana jest w diagnostyce oka, serca i naczyń wieńcowych. Artroskopia (die Arthroskopie) polega na wziernikowaniu stawu, a cystoskopia (die Zystoskopie) to wziernikowanie pęcherza, cewki moczowej, moczowodów oraz prostaty.

Obraz wnętrza ciała można uzyskać podczas badań obrazowych (die bildgebende Untersuchungen). Metody obrazowe pozwalają wykryć zmiany w organizmie. Najszerzej stosowanym badaniem jest RTG – prześwietlenie rentgenowskie (die Röntgenaufnahme). Wykonuje się je nie tylko w sytuacji podejrzenia złamania czy pęknięcia kości. Można wykonać RTG zęba, jeśli podejrzewa się stan zapalny. U osób, które skarżą się na nasilone dolegliwości bólowe pleców rentgen kręgosłupa pozwala wykryć zmiany zwyrodnieniowe, pourazowe, zapalne. Rentgen klatki piersiowej może ujawnić zapalenie płuc, gruźlicę, a nawet zmiany nowotworowe. RTG jamy brzusznej wykonuje się, jeśli pacjent zgłasza ostry ból, a lekarz ma podejrzenie niedrożność lub zapalenie. Prześwietlenie rentgenowskie wykonuje się również w celu sprawdzenia zatok. Do badań rentgenowskich zaliczyć można również mammografię, która to umożliwia rozpoznanie zmian patologicznych w obrębie piersi.

TK – tomografia komputerowa (die Computertomographie) również wykorzystuje promienie rentgenowskie, ale pozwala uzyskać wielowarstwowe i przekrojowe obrazy ciała. Wykonuje się tomografię komputerową: głowy, jamy brzusznej, klatki piersiowej, kręgosłupa. Wskazaniami do przeprowadzenia badania tomografii komputerowej są na przykład podejrzenie nowotworu, krwiaka, obrzęku i udaru mózgu, nowotworu płuc, obrzęku płuc, nowotworu w obrębie jamy brzusznej, złamania kości.

Innym badaniem obrazowym, o którym należy wspomnieć to badanie PET – pozytonowa tomografia emisyjna, która połączona z tomografią komputerową pozwala rozpoznać nawet niewielkie zmiany nowotworowe. Ta innowacyjna metoda jest bardzo dokładna – takich efektów nie daje żadna inna technika obrazowania. Co więcej, badanie to umożliwia również kontrolowanie efektów radioterapii i chemioterapii.

RM – rezonans magnetyczny (die Magnetresonanz-Tomographie, die MRT) to kolejne nieinwazyjne badanie, które jest dokładne i bezpieczne. Umożliwia ono uzyskanie obrazów przekroju ciała, co ma bardzo wszechstronne zastosowanie. Dzięki badaniu można wykryć nowotwory, choroby zapalne, choroby i uszkodzenia układu nerwowego, narządu ruchu, kręgosłupa. Pomaga to w zdiagnozowaniu np. choroby Alzheimera, choroby Parkinsona, stwardnienia rozsianego, zapalenia mózgu, udaru mózgu, niedokrwienia mózgu, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, boreliozy, reumatoidalnego zapalenia stawów, zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa.

Tomografia komputerowa (TK) i rezonans magnetyczny (RM) wykorzystywane są w neurologii – znajdują zastosowanie między innymi w diagnostyce schorzeń neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera i choroba Parkinsona.

Kolejnym ważnym badaniem diagnostycznym, o którym trzeba wspomnieć, jest USG – ultrasonografia (der Ultraschall). Dzięki niemu można zobaczyć i ocenić narządy wewnętrzne oraz wykryć takie nieprawidłowości jak: zmiany nowotworowe, guzy, torbiele i zmiany pourazowe. Badanie to wykonuje się często – szczególnie USG jamy brzusznej, piersi, węzłów chłonnych, tarczycy, serca, stawów np. kolanowego, skokowego, ramiennego, USG naczyniowe metodą Dopplera, co jest bezbolesne i bezpieczne.

Badanie histopatologiczne (die histopathologischen Untersuchung) polega na ocenie pobranego podczas biopsji (die Biopsie) wycinka z tkanki pacjenta. Materiał oceniany jest pod mikroskopem. Najczęstszym powodem tego badania jest podejrzenie choroby nowotworowej, ale może służyć również do potwierdzenia stanu zapalnego.

Badania serca (die Herzuntersuchung) pozwalają na ocenę stanu oraz pracy serca. Podstawowym badaniem wykonywanym w gabinecie lekarskim jest pomiar ciśnienia tętniczego (CT) (die Blutdruckmessung) – ciśnienia skurczowego i rozkurczowego, które wynikają z pracy serca. W celu oceny pracy serca wykonuje się EKG – elektrokardiografię (die Elektrokardiographie) – podczas tego badania do klatki piersiowej, nadgarstków i kostek pacjenta przyczepiane są elektrody, urządzenie o nazwie elektrokardiograf odbiera sygnały ze skóry badanego. Są one drukowane w postaci tzw. zapisu EKG. EKG trwa krótko – kilka minut. Czasami pacjenta trzeba poddać dokładniejszemu badaniu – Holter EKG (das Holter EKG, das Langzeit-EKG) to rejestracja zapisu EKG przed dobę. Podczas EKG wysiłkowego rejestruje się pracę w czasie wysiłku fizycznego (tzw. próba wysiłkowa). Jeśli lekarz podejrzewa chorobę serca może zlecić echokardiografię – echo serca (die Echokardiographie) czyli badanie USG. Koronarografia (die Koronarangiographie) to badanie podczas którego, dzięki użyciu środka kontrastującego i aparatu rentgenowskiego, sprawdza się stan tętnic doprowadzających krew do serca i można rozpoznać albo wykluczyć chorobę wieńcową.

Badania czynnościowe (die Funktionstests) dotyczą układu oddechowego. Informacji na temat jego funkcjonowania może dostarczyć spirometria (die Spirometrie) – podstawowe badanie czynności płuc. Bardzo pomocny jest również pomiar poziomu tlenku azotu – FeNO (der Stickstoffmonoxid, FeNO). Dzięki tym badaniom można zdiagnozować astmę oskrzelową.

Badania słuchu (der Hörtest) i badania ucha (die Ohrenuntersuchung) umożliwiają między innymi określenie stopnia głuchoty i są pomocne w doborze aparatu słuchowego. Podczas badania o nazwie tympanometria (die Tympanometrie) ocenia się trąbką słuchową, można wykryć stan zapalny ucha środkowego. Audiometria tonalna (das Tonaudiogramm) służy do oznaczenie progów słyszenia. Audiometria słowna (die Sprachaudiometrie), która jest przeprowadzana w celu uzupełnienia audiometrii tonalnej, bada stopień rozumienia mowy. Dzięki badaniom audiometrycznym można wykryć istniejący niedosłuch.

Badania oczu (die Augenuntersuchung) i badania wzroku (die Sehtests) sprawdzają u pacjenta widzenie. Podstawowymi badaniami wzroku są badanie ostrości wzroku (der Sehschärfetest) i komputerowe badanie wzroku (die computergestützte Augenuntersuchung), podczas których lekarz rozpoznaje wadę wzroku. Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego (die Messung des Augeninnendrucks) ma na celu wykrycie lub wykluczenie jaskry. Badanie dna oka (die Funduskopie), które można wykonać po podaniu leku rozszerzającego źrenice, pozwala na zdiagnozowanie zmian w obszarze narządu wzroku (choroby siatkówki, choroby plamki, choroby nerwu wzrokowego, choroby ciała szklistego), ale również chorób ogólnoustrojowych (cukrzyca, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze).

Uczysz się niemieckiego? Sprawdź swoje postępy na stronie internetowej: https://carework.pl/niemiecki-dla-opiekunek